E-Serbest Meslek Makbuzu (E-SMM), serbest meslek erbaplarının mesleki faaliyetlerine ilişkin tahsilatları için düzenlenen serbest meslek makbuzunun elektronik ortamda oluşturulmuş halidir.
E-SMM, aynı E-Arşiv Fatura ve E-Müstahsil makbuzunda olduğu üzere, EDM Portal giden ESMM menüsünden çarpı butonuna tıklanarak iptal edilebilir, iptal bilgisi alıcısına anında mail ile iletilir ve GİB sistemlerine anında raporlanır.
E-SMM uygulamasına, vergiden muaf olmayan serbest meslek erbaplarından; 1/2/2020 tarihi itibarıyla faaliyetine devam etmekte olanlar 1/6/2020 tarihine kadar, 1/2/2020 tarihinden itibaren faaliyetine başlayacak olanlar ise işe başladıkları ayı izleyen 3.üncü ayın sonuna kadar geçmelidir.
E-SMM uygulamasına başvurabilmek için öncesinde E- İmza veya mali mühür edinmeniz gerekmektedir. Uygulamaya geçiş için özel entegratörler aracılığıyla başvurunuzu yapabilirsiniz.
E-müstahsil makbuzu (E-MM), tarım ve hayvancılık alanında faaliyet gösteren kişilerle yapılan ticari alışverişlerde alıcı tarafından düzenlenen elektronik belgeye verilen addır.
E-müstahsil makbuzu, E-Fatura uygulamasına dahil olup müstahsil makbuzu düzenleyenler için 1 Temmuz 2020 itibarıyla zorunludur.
E-İrsaliye, kâğıt ortamdaki “sevk irsaliyesi” belgesi ile aynı hukuki niteliklere sahiptir. Taşıma irsaliyeleri elektronik irsaliye kapsamında değildir.
E-İrsaliye uygulamasına kayıtlı mükellefler, E-İrsaliye uygulamasına kayıtlı ya da kayıtlı olmayan tüm müşterilerine sevk irsaliyelerini E-İrsaliye olarak düzenlemek zorundadırlar. Ancak, uygulamaya kayıtlı olmayan müşterilerine, E-İrsaliye yerine, E-Fatura ya da E-Arşiv Fatura çıktısı verebilirler.
Her ne kadar E-Fatura ve E-Arşiv Faturaların, geçmiş 7 güne kadar düzenlemesi ile ilgili saha pratiği varsa dahi, mevzuata uygun değildir. Geçmiş tarihli E-İrsaliye düzenlenmesi ise kesinlikle mümkün değildir.
E-İrsaliye uygulamasına dahil olan mükellefler, E-Fatura uygulamasında kullandıkları (GİB Portal, Özel Entegratör ve Direkt Entegrasyon) yöntemlerinden farklı bir yöntem kullanabilirler.
E-İrsaliye uygulaması için, E-Fatura uygulaması nedeniyle gerçek kişilerin kullandığı E-İmza ve tüzel kişilerin kullandığı mali mühür aynen geçerlidir. Farklı E-İmza ve mali mühre ihtiyaç yoktur.
Düzenlenip alıcısına GİB sistemleri üzerinden iletilen E-İrsaliye belgesinin İPTALİ mümkün değildir.
Kendisine E-İrsaliye düzenlenen mükellefler, istemeleri halinde, malların ne kadarlık kısmının teslim alındığını, teslim alınmayan mallara ilişkin olarak mal miktarını ve nedenini uygulama üzerinden E-İrsaliye yanıtı ile iletebilirler.
E-İrsaliyenin malı taşıyan ya da taşıttıran tarafından düzenlenmesi gerekmektedir. Bununla birlikte malın bir kargo ya da lojistik firması uhdesinde bulunan depolardan sevk edildiği durumlarda, E-İrsaliye malı taşıyan lojistik firması tarafından da düzenlenebilecektir.
E-İrsaliye uygulamasına kayıtlı mükellefler tüm irsaliyelerini E-İrsaliye olarak düzenlemek ve GİB’e iletmek zorundadırlar. Bununla birlikte alıcının uygulamaya kayıtlı olmadığı durumlarda muhtelif müşteriler adına E-İrsaliyeler düzenlenebilir.
E-İrsaliye belgesinin, alıcısının uygulamaya kayıtlı olduğu durumlarda GİB sistemleri üzerinden iletimi zorunludur. Alıcının uygulamaya dahil olmadığı durumlarda da E-İrsaliye GİB sistemlerine iletilecek olup, muhatabına haricen E-Fatura veya E-Arşiv fatura çıktısı irsaliye yerine verilebilir.
Taşıma sırasında sadece E- İrsaliyenin karekod veya barkodunun bulundurulması yeterli değildir.Araçta, düzenlenen E-İrsaliyenin bir örnek kâğıt çıktısı veya elektronik görüntüsü de bulundurulmalıdır.
E-İrsaliye malın sevki sırasında yanında bulundurulması gereken bir belge olup, malın fiili sevkinden önce düzenlenmesi gerekmektedir.E- İrsaliye üzerinde, düzenlenme tarihine ilave olarak malın fiili sevk tarihinin de gösterilmesi gerekmektedir.
E-İrsaliyenin teknik sebeplerle düzenlenememesi halinde; müşteriye öncelikle matbu sevk irsaliyesi düzenlenecek ve bu irsaliye üzerinde "E-İrsaliye ayrıca düzenlenecektir" ibaresine yer verilecektir.
E-Belge uygulamalarına dâhil olan mükellefler, uygulamaya dâhil oldukları günü takip eden 7 gün sonuna kadar, söz konusu belgeleri kâğıt ortamda da düzenleyebilirler.
E-Belge uygulamalarına dahil olabilmek için, gerçek kişilerde E-İmza, tüzel kişiliklerde ise mali mühür olması gerekmektedir.
E-Mutabakat, şirketlerin iş ortakları, bayileri, tedarikçileri ve diğer tüm iş ortaklarıyla BA, BS ve cari mutabakatlarını, isteğe bağlı olarak standart mail ya da KEP üzerinden yasal geçerli gerçekleştiren uygulamadır.
Hizmet ihracat faturaları, E-Fatura kayıtlı kullanıcısı olunması halinde E-Arşiv Fatura olarak düzenlenmelidir. Ancak alıcı serbest bölgede bir E-Fatura kullanıcısı ise temel/ticari ve istisna tipiyle E-Fatura düzenlenmesi gerekir.
Tüm EPDK lisanslı firmaların bayileri, özellikle bu kapsamda tüm akaryakıt istasyonları, 1 Temmuz 2020 itibarı ile E-Fatura, E-Arşiv Fatura, E-İrsaliye ve E-Müstahsil Makbuzu zorunlusudurlar.
Sanayici sıfatıyla sebze ve meyve alımı yaparak kendi tesisinde işleyen kişi, tüccar ve komisyoncular gibi E-Belge zorunlusu değildir, bulunduğu statüye göre kâğıt fatura, E-Fatura ya da E-Arşiv Fatura düzenleyebilirler.
İnternette ticaret yapan ya da reklam yayınlayanlar değil, internet ticaretine ve reklamcılığına aracılık edenler 1 Temmuz 2020 itibarıyla E-Fatura, E-Arşiv Fatura ve E-Defter zorunlusudur.
Youtube'da çektiği videoları yayınlayan bir mükellefin, video içinde bazı ürünlerin reklamını yapması halinde, reklam hizmetine aracılık edilmediği için E-Fatura, E-Arşiv Fatura ve E-Defter uygulamasına geçme zorunluluğu bulunmamaktadır.
İnternet sitesi açarak telefon kontörü satışı ve fatura tahsilatı yapan ve böylece başkalarının kontör satışlarına ve tahsilatlarına aracılık eden bu mükelleflerin, E-Fatura, E- Arşiv Fatura ve E-Defter uygulamalarına geçiş zorunluluğu bulunmaktadır.
GİB Tebliğleri kapsamında geçiş zorunluluğu belirlenirken şahsi işletme ve adi ortaklıktan elde edilen gelirler ayrı ayrı değerlendirilir, toplanmaz.
Kamu kurumlarına E- fatura düzenlemek zorunlu değildir. Bununla birlikte 2020 yılı içinde E-Fatura uygulamasına kayıtlı mükelleflerce, E-Fatura uygulamasına kayıtlı kamu kurum ve kuruluşlarına düzenlenecek tüm faturaların E-Fatura olması planlanmaktadır.
Fatura uygulamasına dahil olmayan mükelleflerce vergi mükelleflerine toplam tutarı 5 bin TL, vergi mükellefi olmayanlara toplam tutarı 30 bin TL üzeri faturalar GİB tarafından ücretsiz sunulan E-Belge portali üzerinden, mali mühür ve E-İmza olmaksızın E-Arşiv Fatura olarak düzenlenebilecektir.
E-Fatura veya E-Arşiv Fatura olmayan mükellefler kendilerine iletilen E-Arşiv Faturaları kağıt ortamda veya elektronik ortamda muhafaza etmek zorundadırlar.
E-Belge çıktılarının renkli olması veya ıslak imza (veya hazır imza) ile imzalanması, kaşelenmesi veya damgalanması zorunluluğu aranmaz.
E-Arşiv Fatura uygulamasına geçenler, sistemlerinde arıza veya kesinti meydana gelmesi veya diğer mücbir sebep durumlarında düzenlenmek üzere yeterli miktarda matbu belgeleri bulundurmaları zorunludur.
E-MM uygulaması, E-Fatura uygulamasına geçmek zorunda olan mükelleflerden faaliyetleri gereği aynı zamanda müstahsil makbuzu düzenlemek zorunda olanlar ile sebze ve meyve ticaretiyle tüccar ya da komisyoncu olarak iştigal eden mükellefler için zorunlu bir uygulamadır.
E-MM uygulamasına başvurabilmek için öncesinde E- İmza veya mali mühür edinmeniz gerekmektedir. Uygulamaya geçiş için özel entegratörler aracılığıyla başvurunuzu yapabilirsiniz.
2018 ya da 2019 yılı hasılatı 5 Milyon TL’yi geçenler E-Fatura ve E-Arşiv Fatura uygulamasına 1 Temmuz 2020, E-Defter uygulamasına ise 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren geçmek zorundadırlar.
E-Defter uygulamasına gönüllü olarak geçen mükelleflerin, ayrıca E-Fatura, E-Arşiv Fatura gibi E-Belge uygulamalarına geçme zorunlulukları bulunmamaktadır.
2020/Ocak ve müteakip dönem E-Defter ve berat dosyalarının, özel entegratörlerin ya da Gelir İdaresi Başkanlığının bilgi işlem sistemlerinde muhafaza edilmesi zorunludur. Bu zorunluluk mükellefin muhafaza ve ibraz yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.
E-Defter ve berat dosyalarının, zaman damgalı olarak imzalanması zorunlu değildir. Ancak, Gelir İdaresi Başkanlığı kaynaklı kesinti veya sistem arızası nedeni ile beratların yüklenememesi durumunda kullanılmak üzere; zaman damgası bulundurulması tavsiye olunmaktadır.
E-Defter ve berat dosyalarının mükelleflerin kendilerine ait E-İmza veya mali mühür ile imzalanması gerekmektedir. Bununla birlikte; E-Defter ve berat dosyalarının, özel entegratörlerin ve veya meslek mensuplarının mali mührü ya da E-İmzası ile imzalanması/onaylanması mümkündür.
E-Fatura,E-Arşiv Fatura ve E-Defter zorunluluk kapsamındaki şirketler, tasfiye veya gayri faal durumda olsalar dahi E-Fatura,E-Arşiv Fatura ve E-Defter uygulamalarına geçmeleri gerekmektedir.
E-Faturaya/E-Arşiv Faturaya geçmiş mükellef, E-Fatura/E-Arşiv Faturaya geçiş yaptığı günden öncesine geriye dönük E-Fatura/E-Arşiv Fatura düzenleyemez.
E-Fatura ve E-Arşiv Faturaya geçen mükellef, E-Fatura/E-Arşiv Faturaya geçiş yaptığı günden 7 gün öncesine geriye dönük kağıt fatura düzenleyebilir.
E-Fatura ve E-Arşiv Faturaya geçen mükellef E-Fatura/E-Arşiv Faturaya geçiş yaptığı günden öncesine 5.000 TL – 30.000 TL üzeri faturalarını, özel entegratörden sistem açtırdığı için GİB İnteraktif Vergi Dairesi portalinden E-Arşiv Fatura olarak düzenleyemez.
Önceden GİB E-Fatura/E-Arşiv Fatura sistemini kullanan ve sonra E-Fatura ve E-Arşiv Faturaya özel entegratörden geçen mükellefler, GİB den düzenledikleri geçmiş faturalarını XML formatında alması için, özel entegratör hesabını kapatıp, tekrar GİB sistemlerinin açılmasını sağlamalı ve faturalarını aldıktan sonra tekrar özel entegratöre geçiş yapmalıdır.
E-Defter zorunluluğu sadece E-Faturaya zorunlu geçen mükellefler için vardır, gönüllü geçenler için yoktur.
E-Faturaya geçiş zorunluluğu yıl ortası geldiyse, E-Deftere geçiş, aynı ayda değil, takip eden yılın Ocak ayı E-Defterleri ile birlikte başlar.
2018 veya 2019 brüt cirosu 5 milyon TL üzeri olan tüm mükellefler, E-Fatura ve E-Arşiv Fatura’ya 1 Temmuz 2020 de, E-Deftere 1 Ocak 2021 de geçmek zorundadır.
E-Fatura ve E-Deftere geçmek için önce Gelir İdaresi Başkanlığına sonra özel entegratöre başvuru yapılır. Öte yandan, E-Arşiv Fatura, E-İrsaliye, E-Müstahsil, E-SMM, E-Bilet, E-Defter saklama servisleri için doğrudan özel entegratöre başvuru yapılır.
GİB, bazı sektör ve meslek kollarındaki firmalara ciro gözetmeksizin E-Fatura, E-Arşiv Fatura, E-Müstahsil ve E-İrsaliyeyi zorunlu kılmıştır. Bu firmalar, faaliyetlerinin 3. ayını tamamlamamışlar ise zorunluluk, faaliyetin 3. Ayını tamamladıktan sonraki ay başı itibariyle başlar.
İhracat E-Faturalarının alıcısı Gümrük Ticaret Bakanlığı olup, ihracatın yapıldığı firma değildir. İhracatın yapıldığı firmaya faturanın gönderilmesi ise ilgili ülke mevzuatına göre mail ya da kâğıt ortamında yapılır.
İhracat E-Faturaları sadece gümrük beyannamesi verilen mal ihracatları için Gümrük Ticaret Bakanlığı’na düzenlenir. Hizmet ihracatları ise muhatabına E-Arşiv Fatura olarak düzenlenir.
Elektronik irsaliye mükellefleri , sadece E-İrsaliye mükelleflerine değil tüm mal sevkiyatı yaptıkları mükelleflere ayrı ayrı E-İrsaliye düzenlemek zorundadırlar.Gıda dağıtıcıları E-Fatura ve E-Arşiv Faturalırını kamyonlardan basmaları şartıyla, mal sevkiyatlarını tek bir muhtelif müşteriler E-İrsaliyesiyle yapabilirler.
E-İrsaliye için zorunluluk 1 Temmuzda başlıyor. 2018 brüt cirosu 25.000.000? üzeri olan firmalar ve cirosu 0 bile olsa benzin istasyonları, internet ticareti aracıları, şeker üreticileri, gübre takip sistemine kayıtlı olanlar, maden / demir / çelik ithalatcıları ihracatcıları ve üreticileri gibi firmalar E-İrsaliye zorunlusu olacaklardır.
Dikkat ! Elektronik Serbest Meslek Makbuzu için son geçiş tarihi 30 Hazirandır. Noterler hariç tüm serbest meslek mensupları 1 Temmuzdan itibarek kağıt makbuz düzenleyemeyeceklerdir. Serbest Meslek Makbuzları üzerine EDM tarafından geliştirilmiş Logo, Amblem,İş Tanım Görseli, Karekod ve İban gibi tasarımlar ücretsiz sağlanmaktadır.
Dikkat! E-İrsaliye için zorunluluk 1 Temmuz da başlıyor. Mükelleflerin en geç 31 Temmuza kadar kağıt irsaliye düzenleme hakkı vardır. Bunun için EDM portalden ön başvuru lar alınmaya başlanmıştır.
Müstahsil ticareti ile iştigal eden tüm elektronik fatura mükellefi tüccarları 1 Temmuzdan itibaren Elektronik Müstahsil servisine geçmek zorundadırlar. En geç 31 Temmuza kadar kağıt müstahsil düzenleme hakkı vardır. Bunun için EDM portalden ön başvuru lar alınmaya başlanmıştır.